Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi (TCF), Turk siyasal yasaminin ilk bagimsiz muhalefet partisi girisimidir Cumhuriyetin kurulus doneminde iktidar icin yapilan mucadelenin sekli, en acik bicimde bu muhalefet partisinin varliginda gozlenir. Savastaki rolu nedeniyle onemi ve sayginligi tartisilamayacak olan bir lidere karsi ve ona ragmen muhalefet olmaya calismak, kendi dusuncelerini, politik perspektifini aciklamak ve bunun propagandasini yapmak ve nihayetinde siyasal iktidari elde etmek icin mucadeleye girismek... Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi bugun dogal karsilanan bir siyasal mucadele yontemi olarak sayilacak adimlari atarken, partinin varligi hegemonik siyasal elit tarafindan bir ihanet sebekesinin girisimi ve komplosu olarak algilandi. O donemki siyasal iktidar ve en once de Mustafa Kemal, surecin en basindan itibaren, boyle bir muhalefet partisini emelleri gizli bir grubun -yani eski Ittihatcilarin, ordu kumandanlarinin, padisah ve hilafet yanlilarinin icinde oldugu bir fesat toplulugunun- girisimi olarak algilamayi tercih etti. Izmir Suikasti davasiyla baslatilan siyasal temizlige giden yolda TCF deneyimi, bir yandan siyasal alanin hâkimiyetinin kimlerde oldugunu gosterirken, diger yandan iktidara siyasal "hasimlarim" secme ve bertaraf etme imkâni sundu. "O donem gozlemcilerinin, CHF'li politikacilar ile burokratlarinin hukumet partisine muhalefeti, devlete muhalefetle bir tutma ve muhalefetin her uyesini devlet dusmani olarak gorme egilimi uzerine yorumlari mevcuttur. Baslica partiler arasinda programlari acisindan cok buyuk ucurumlar almadigi zamanlarda bile, ortak bir zeminin varligini inkâr ederek, muhalefeti vatan haini olarak suclama egilimi, bugune kadarla Turk siyasal sisteminin istikrarsizliginin temel kaynaklanndan biri olarak kabul edilmelidir." Erik Jan Zurcher - from Amzon